Mục
Lục
A) Dẫn
Nhập: Tính Không Chuyên Nghiệp Của Giáo Khoa Việt Nam
B) Lổ
Trống Tác Hoác Của Các Khoa Báo Chí Đại Học Việt Nam
1- Lỗi
Vĩ Mô: Vô Chính Phủ Về Ngôn Từ Văn Phạm Tiếng Việt
2- Hội
Chứng Máy Dịch Google
3- Láu
Táu Từ Với Ngữ
C)
Nhắc Lại Văn Phạm Tiếng Anh Với Câu Tường Thuật
D) Kết
Luận: Tính Chuyên Nghiệp Của Giáo Khoa
A)
Dẫn Nhập: Tính Không Chuyên Nghiệp Của Giáo Khoa Việt Nam
Sách
giáo khoa ở Việt Nam luôn luôn có vấn đề vì tuyệt đối thiếu tính chuyên
nghiệp.
Mọi
người từ cấp lãnh đạo đến thường dân đều tự động tự nhiên mặc định hễ
là thạc sĩ tiến sĩ là chuyên nghiệp đủ điều kiện thành
chuyên gia hoặc tư vấn Nhà Nước hay tư vấn Chính Phủ.
Một
người chỉ chuyên nghiệp khi cùng lúc đáp ứng cả ba yêu cầu
của (a) hiểu biết và thực thi đúng – qua đào tạo tại nơi làm việc – thế nào là tính
chuyên nghiệp đòi hỏi phải có nơi một người làm việc, (b) nắm rõ kiến
thức và có thời gian dài thực hành về nghiệp vụ – qua đào tạo và/hoặc nghiên
cứu chuyên sâu – đối với môt công việc đặc thù, và (c) khả năng truyền thụ/phát
hiện vấn đề của/xử lý vấn đề phát sinh từ kinnh nghiệm làm việc trong lĩnh vực
của công việc đặc thù ấy.
Một
khi ai cũng lẫn lộn cho chuyên môn tức là chuyên
nghiệp, nước nhà sẽ có lắm sự hỡi ôi, như từ việc sách giáo khoa
kiến thức là chính cứ như là tác phẩm khoa giáo tuyên truyền
là chính, và tư vấn Chính Phủ hầu như để giải thích giải nghĩa cho lãnh
đạo Chính Phủ các chi tiết học thuật hay thuật ngữ của ngành có liên quan đến
nội dung câu hỏi của lãnh đạo, chứ không hề có trình độ tư vấn kinh
bang tế thế nên nước nhà mãi lết lê hỗn độn từ việc lớn
lờn lơn như đại án các công ty lớn/ngân hàng lớn đến việc nhỏ xíu xìu xiu như
chuyện trạm thu phí đường cao tốc toàn được các chuyên gia tư vấn cấp Bộ cho
phép xây lộn chỗ làm sụp đổ hoàn toàn uy thế quốc gia chỉ bằng mớ tiền lẻ xạc
xào và nắm tiền xu lẻng kẻng chứ không phải bằng cơn mưa rào rạt Mẹ Của Các
Loài Bom hay Bố Của Các Loài Bom.
Chính
vì cái tự động tự nhiên mặc định như thế mà sách giáo khoa
Tiếng Việt trung học mỗi khi cải cách bởi các “giáo sư tiến sĩ” là gây rối loạn
vô phương cứu chữa như tơ nhện vò, chẳng hạn nặn óc phát huy sáng kiến sáng tạo
đổi tên cái gì gì đó thành “thể loại văn bản” trong khi nó chẳng dính dáng gì
đến thứ “văn bản” mà lẽ ra phải lên cấp đại học mới được rớ vào học đến – ít nhất
là theo bài bản ngôn ngữ Tiếng Anh – cũng như vô tư lấy các đoạn từ các bài báo
làm bài văn mẫu mỗi bài hai đoạn (paragraph) in vào các sách giáo khoa ấy mà
hoàn toàn ngu muội không biết rằng đã là bài luận mẫu ở cấp trung học cơ sở thì
(a) mỗi bài phải có ít nhất ba đoạn cho đủ ba phần mở đầu/thân bài/kết luận,
(b) văn báo chí hoàn toàn khác với văn viết thường và văn viết văn học, (c) văn
báo chí chỉ được dạy tại các khoa báo chí ở cấp đại học, (d) các bài báo không
bao giờ được thế giới dùng làm bài luận mẫu tham khảo ở cấp trung học, và (e)
các bài luận mẫu phải trích từ các tác phẩm văn học có giá trị văn học sử
nghĩa là các tác phẩm văn học “mới tinh” thì không được bày ra ở cấp trung học
do chưa có giá trị văn học sử tức chưa vượt qua thành công thời gian mấy chục
năm, huống hồ các bài báo mang tính thời sự nóng hổi cập nhật.
Một
cách tự động, khi “văn bản” và các trích đoạn từ “báo chí” được đưa vào môn
Tiếng Việt thì rõ là dẫn đến hai hệ lụy của (a) văn Tiếng Việt của học sinh
trung học thì lạc lối vì được dạy lộn sân, còn (b) văn “báo chí” Tiếng Việt
đương nhiên không hề được dạy ở các khoa báo chí tại các trường đại học nên sản
phẩm khi ra trường khiến có bài viết này.
B)
Lổ Trống Tác Hoác Của Các Khoa Báo Chí Đại Học Việt Nam
Từ hệ
lụy nêu ở phần trên cho thấy trình độ ngôn ngữ Tiếng Việt các “nhà báo” xuất
thân từ các khoa báo chí các trường đại học luôn có vấn đề từ bản thân và từ
những tác nhân ngoại lai quyết định như từ vĩ mô chẳng hạn.
1-
Lỗi Vĩ Mô: Vô Chính Phủ Về Ngôn Từ Văn Phạm Tiếng Việt
Như đã
từng được nêu lên rất nhiều lần mà cụ thể là tại bài Ai Đẻ Ra “Tập Cận Bình”, đã luôn có sự tự ý tự
tung tự tác vô chính phủ trong cách chế tạo tên tiếng Việt cho các lãnh đạo tối
cao của chỉ nước Tàu anh em hữu hảo nhằm bảo vệ thanh danh uy tín cho các vị
đó, nghĩa là trong khi thế giới nghe tên cái ông khổng lồ ấy thành Xi
Jinping thì Việt Nam thay vì nương theo đó mà gọi ông ta thành Xì
Dính Bình hoặc Xì Dính Bịnh, thì lại chế
thành Tập Cận Bình, cũng như gọi một thằng tướng Tàu là Thường
Vạn Toàn, v.v. Gọi là vô chính phủ vì toàn dân chẳng thấy có quy định
riêng hễ tên tiếng Tàu nào thì phải gọi bằng tiếng Việt ra sao. Hãy đọc các bản
tin sau để nhận ra các quái đản cũng như để minh chứng toàn bộ nhận định nhận
xét nhận thấy nhận ra của Hoàng Hữu Phước là tuyệt đối đúng, chính xác đúng,
không gì khác hơn là hoàn toàn đúng:
Như
biểu diễn ở trên thì Goh Chok Tong nối ngôi Lý Quang Diệu, và Lý Quang Diệu có
hai vợ tên Wong Ming Yang và Ho Ching; và bốn con tên Li Xiuqi, Li Yipeng, Li
Hongyi, và Lee Haoyi. Thậm chí còn có đoạn ghi Lý Quang Diệu có con tên Lý Hiển
Long. Vậy, phải chăng chỉ có Lý Quang Diệu và Lý Hiển Long hoặc là người Việt
hoặc được Việt Nam đặc cách ban cho tên tiếng Việt để cho thật kỳ
quang kỳ diệu và hiển vinh hóa rồng, trong khi Thủ
Tướng kế nhiệm Goh Chok Tong vẫn cứ là Goh Chok Tong hoặc…Gô Chốc Tông?
Chính
vì vô chính phủ, tùy tiện, mà truyền thông chính thống chỉ được phép lập lại
những gì mà ai đó ở Trung Ương phán ra, thay vì có cẩm nang quy định âm tiếng
Tàu nào thì phải dùng chữ tiếng Việt nào để gọi tên trên
truyền thông.
Bản
thân các giáo sư tiến sĩ Tiếng Việt và giáo sư tiến sĩ dạy các Khoa Báo Chí có
đã từng nhận thấy cái điều quái gỡ này chưa, và nếu đã từng thấy thì có đã từng
nghiên cứu để hình thành công trình khoa học trình Bộ Giáo Dục xem xét quyết
định áp dụng thống nhất toàn quốc chốn học đường hay chưa?
Tất
nhiên, lời khuyên của Hoàng Hữu Phước luôn là: hãy chỉ dùng tên tiếng Anh khi
nêu tên tiếng nước ngoài dù tên đó là của người, của địa danh, hay của quốc gia
nào chưa hề có sẵn tên Hán-Việt trong đời sống ngôn ngữ ở Việt Nam, như đã nêu
trong các bài Giao Thoa và Cu Dơ Nhét Xốp.
2-
Hội Chứng Máy Dịch Google
Do
viết tiếng Việt không thông, ngoại ngữ thì không tinh thông, nghiệp vụ săn tin
thì thụ động, khả năng biện luận bằng không, tất cả các nhà báo viết tin thời
sự nước ngoài đã một cách nhanh nhất sử dụng công cụ máy dịch thuật Google. Khi
thấy có một mẫu tin tiếng Anh (đa số trên truyền thông nước ngoài bằng tiếng
Anh, kể cả nếu truyền thông đó là của Ả Rập hay Pháp, Ý, v.v.), các nhà báo ta
lập tức copy cả đoạn vào máy dịch để có bản tiếng Việt. Tất nhiên, bản dịch
tiếng Việt do Tiếng Việt có yếu điểm như đã được nêu rõ trong bài Vũ Khí Tối Thượng Của Tiếng Việt nên đọc
lủng ca lủng củng, và nhà báo dễ dàng chỉnh sửa lại cho nghe xuôi tai hơn.
Chính
vì vậy, việc diễn dịch kiểu as-is tức nguyên trạng đã
cho ra câu Tiếng Việt y trên nền vị trí câu cú Tiếng Anh, khiến có hình dạng
như sau:
nghĩa
là “Long Room hôm qua đưa tin” ở cuối câu, thay vì lẽ ra đã phải chứng tỏ ta
đây là trạng nguyên để đem “Long Room hôm qua đưa tin” lên
đầu câu cho đúng là thứ tự văn phạm Tiếng Việt. (Xin xem thêm Phần C bên dưới,
nêu văn phạm sơ đẳng tiếng Anh đối với câu tường thuật tức
Reported Speech).
Từ
thói quen dựa hơi máy dịch Google, các nhà báo tự cho mình cái quyền viết theo
hình thức tương tự tiếng Anh thành kiểu sau, với cái kiểu kết “ông Khái nói”
đặt ở cuối câu:
Điều
cần lưu ý là:
a) Giới chuyên viên/nhân viên công nghệ
thông tin (IT) thường cực yếu về văn chương chữ nghĩa, thậm chí ít học hoặc
không học đầy đủ tất cả các môn ở bậc trung học do IT luôn chỉ là các khóa đào
tạo ngắn hạn kiểu cầm-tay-chỉ-việc, nên không biết rằng đã là câu tường thuật
trực tiếp thì phải đặt giữa hai cặp dấu ngoặc kép trước từ Stephen và
sau dấu phẩy dưới của từ herocủa đoạn dưới đây khiến cả câu sai
văn phạm Tiếng Anh mà nếu nhà báo Việt Nam bê câu này vào máy dịch Google sẽ
cho ra đoạn tiếng Việt sai tương ứng tức luông tuồng rồi kết thúc bằng the
Daily Mail reports:
Và
việc luông tuồng do thiếu học của dân làm báo điện tử ở các nước Âu Mỹ ngày nay
sẽ cho ra những sản phẩm như sau, cho thấy phải đọc rất nhiều câu để rồi cuối
đoạn mới cho biết những điều vô thiên lủng ở trên là từ cửa miệng của một ông
tên Kepper:
b) Sự luông tuồng không có dấu ngoặc
kép hai đầu câu tường thuật trực tiếp sẽ dẫn đến ý tứ khôi hài sau, nếu ngay
khi đọc lần đầu một cách Goóc-Ba-Chốp tức ba chớp ba nháng vội
cho rằng nạn nhân bị giết trong vụ tấn công là công dân Bỉ, Phó Thủ
Tướng Bỉ và Bộ Trưởng Ngoại Giao Bỉ:
tất
nhiên rồi ai cũng hiểu ra, dù chậm, rằng nếu câu trên là câu tường
thuật trực tiếp có hai cặp dấu ngoặc kép (một trước A victim và
một sau dấu phẩy dưới của citizen, hoặc một câu tường
thuật gián tiếp (như Phó Thủ Tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại Giao
Bỉ đã tweet hôm Thứ Ba rằng một nạn nhân bị sát hại trong cuộc tấn công là công
dân Bỉ) thì không bất kỳ ai hiểu sai ý cả câu cả.
c) Việc mô phỏng theo hình thức câu
tường thuật của tiếng Anh do thói quen dựa vào máy dịch thuật Google vốn dịch
sát sàn sạt đúng y vị trí từ trong câu tiếng Anh gốc là điều sai hoàn toàn –
nhất là nếu câu tường thuật quá dài – do không đúng văn phạm tiếng Việt mà độc
giả người Việt quen dùng. Chưa kể, cách viết như vậy chưa hề tồn tại trong sách
giáo khoa tiếng Việt dù là tiểu học, trung gọc, hây đại học, trong khi ngôn ngữ
báo chí nhất thiết phải gãy gọn, súc tích, rõ ràng. Rõ ràng nghĩa là không gây
hiểu nhầm hoặc không nêu lên ngay từ đầu câu nguồn của thông tin sắp dẫn ra, để
người đọc có thể thực thi quyền đọc tiếp hay không đọc tiếp khi thấy tên nhân
vật hay nguồn của phát biểu ngay sau đó.
3-
Láu Táu Từ Với Ngữ
Tuần
trước, một phụ nữ đến Ủy ban Nhân dân Phường 2 Quận 3 Thành phố Hồ Chí Minh xin
chứng nhận giấy ủy quyền để bà đến bịnh viện nhận thuốc bảo hiểm y tế thay cho
mẹ của bà do mẹ chồng của bà già yếu gần 90 tuổi mà còn bị trặc chân. Nhân viên
công quyền đã đọc nội dung giấy, trầm ngâm rất lâu rồi phán rằng đơn đã viết
sai vì phải là “bệnh viện” chứ không được dùng “bịnh viện”. May mà nhờ có sự
giáo dục của Đảng nên thay vì bắt người phụ nữ ấy về đánh máy lại và in bản
khác, người đầy tớ của nhân dân sau hơn 15 phút trầm ngâm đã quyết định cho
qua.Người phụ nữ ấy là giám đốc tài chính tại gia, kiêm kế toán trưởng tại
gia, kiêm thủ quỹ tại gia, chủ nhà và chủ hộ của tác giả bài viết này.
Cái
“bệnh” và “bịnh” xuất phát từ sự láu táu với từ ngữ của những đấng quyền lực
quyền năng quyền hành, trong đó có nhà nô bộc của nhân dân và nhà
báo của Đảng.
Nhà
báo có quyền chơi nổi để câu view, chẳng hạn qua cách thường xuyên dùng chữ
“lộ” cứ như là đã phát hiện được điều tối mật
Trong
khi đó, nhà báo (báo chữ, báo hình, báo nói) tự do dùng những cụm ẩn ngữ lồ lộ
liên quan hay dùng như xứ sở chuột túi, xứ sở sương mù, xứ sở kim
chi, v.v. để gọi các nước Úc, Anh, Hàn, v.v., vì rõ ràng các nước này nổi
tiếng về các biểu tượng của đại thử kangaroo, sương mù
smog, kim chi, v.v. Nhưng khi nhà báo sử dụng tiếng lóng Cờ Hoa của
Việt Nam Cộng Hòa (gọi USA là Mỹ với ý nói đẹp vô cùng, và Hoa Kỳ với ý nói lá
cờ rất nhiều ngôi sao nở rộ như hoa) để nói xứ sở cờ hoa thì
hoàn toàn sai. Việt Nam Cộng Hòa có đại đa số người dân chống Mỹ nên các nhà
báo Việt Nam Cộng Hòa chống Mỹ chế ra hai từ lóng nhạo báng
đầy miệt thị gồm Mẽo thay cho Mỹ và Cờ Hoa thay
cho Hoa Kỳ. Cờ hoa không hề là biểu tượng của USA. Cờ
sao thì có thể đấy, nhưng sẽ không ai trên thế giới hiểu ý nghĩa liên
quan của nó do thiếu gì cờ của các quốc gia đều có ngôi sao. Gọi USA là xứ
sở cờ hoa thì tương đương với cách gọi USA là xứ
sở mẽo vậy. Đừng bao giờ gọi Cambodia là xứ sở Miên và
đừng bao giờ gọi USA là xứ sở cờ hoa.
Ngoài
ra, tương tự tất cả các ngôn ngữ toàn cầu, tiếng Việt có loại từ vay
mượn mà bộ môn Lexicology gọi là borrowed words hoặc loanwords hoặc loan-words hay borrowings,
v.v. và v.v., tức những từ nước khác được bê nguyên xi (as-is) vào
nước mình mà không cần dịch thuật do không thể dịch hoặc
không nên phá tính toàn cầu sẵn có của nó. Trong các borrowings trong
tiếng Việt thì nổi bật là các từ club, cinema, camera, chíp (điện tử),
phone, telex, Halloween, Valentine, violon, piano, diva, rock-n-roll, biscuit,
whisky, spaghetti, pizza, v.v. và v.v.
Tuy
nhiên, do không biết hangar (nhà để lắp ráp, sửa chữa máy
bay) là một borrowing của tiếng Việt (thậm chí còn được Việt
hóa thành hang-ga), nhà báo đã không tùy nghi sử dụng hangar mà
lại dịch thành nhà chứa
trong
khi nhà chứa tức nhà thổ là nơi làm ăn
của các cô gái này:
còn hangar dùng
để lắp ráp, bảo trì, đại tu, cất dấu máy bay, như nơi này:
cho
nên thay vì dùng hangar hoặc hang-ga mà
rất nhiều người biết, hoặc dịch đầy đủ dài dòng thành nhà chứa máy bay mà
mọi người đều hiểu, nhà báo đã biến chuyên cơ của người quyền lực nhất thế gian
tá túc trong nhà chứa và thông báo với nhân loại rằng sân
bay Đà Nẳng có nhà chứa phục vụ du khách chăng.
C)
Nhắc Lại Văn Phạm Tiếng Anh Trung Học Cơ Sở Việt Nam (Lớp 6-9) Đối Với Câu
Tường Thuật
Các
điều căn bản sau đều được các giáo viên tiếng Anh tại tất cả các trường trung
học ở Việt Nam nắm vững, mà nếu các nhà báo đừng trốn học giờ tiếng Anh đều nắm
vững tương tự đối với câu tường thuật trực tiếp:
a) Nội dung phát biểu trực tiếp luôn ở
giữa hai cặp dấu ngoặc kép.
b) Nôi dung trực tiếp ấy nếu ở dạng đơn
giản ban đầu cấp trung học sẽ luôn có hình thức thứ tự đơn giản nhất của: Chủ
Thể Phát Biểu + Động Từ Phát Biểu + Dấu Hai Chấm + Dấu Ngoặc Kép + Nội Dung +
Dấu Chấm Câu + Dấu Ngoặc Kép. (Dấu chấm câu gồm dấu chấm hết, dấu chấm hỏi, dấu
chấm than.)
Cách trên
sử dụng tối thiểu trong các tác phẩm tiểu thuyết.
c) Nôi dung trực tiếp ấy nếu ở dạng cao
cấp tức văn học đặc biệt trong tiểu thuyết thì tối đa được sử dụng sẽ là Dấu
Ngoặc Kép + Nội Dung Phát Biểu + Dấu Phẩy hoặc Dấu Chấm Câu + Dấu Ngoặc Kép +
Động Từ Phát Biểu + Chủ Thể Phát Biểu.
Một
biến thể luôn thấy ở dạng thường xuyên này sẽ được áp dụng bằng cách ngắt đôi
thành hai cụm nội dung có hai cặp dấu ngoặc kép riêng nếu nội dung phát biểu
hoặc dài hoặc do tác giả muốn hoa lá cành thêm văn vẻ như:
D)
Kết Luận: Tính Chuyên Nghiệp Của Giáo Khoa
Sách
giáo khoa tiếng Việt sẽ được gọi là hoàn hảo khi trên nền đang tồn tại của ngôn
ngữ tiếng Việt
1) Tiến hành phân định rạch ròi giữa tiếng
Việt Formal và tiếng Việt Informal như hình thức
phân định luôn tồn tại ở các ngôn ngữ chính của thế giới Âu Mỹ.
2) Tiến hành phân định rạch ròi giữa
các loại như từ cổ, từ văn học, từ văn nói, từ bình dân, từ mất nghĩa,
từ lóng, từ dung tục, từ kỹ thuật, từ y học, v.v., như hình thức phân định
luôn tồn tại ở các ngôn ngữ chính của thế giới Âu Mỹ, để hạn định mức độ và
phạm vi sử dụng của mỗi loại, từ đó chặn đứng hoàn toàn việc vô tư phát thanh
tin thời sự trên TV oang oang các từ nhí, phượt, ngáo
đá, v.v.
3) Tiến hành soạn sách giáo khoa về
ngôn ngữ báo chí tức một phân ngành đặc thù cao cấp luôn tồn tại ngành báo chí
chuyên nghiệp bằng các ngôn ngữ chính của thế giới Âu Mỹ, chẳng hạn báo chí Âu
Mỹ không dùng tiếng lóng của xã hội bình dân, và khi buộc phải sử dụng chẳng
hạn bởi vì đó là nguyên văn ngôn từ phát biểu của một nhân vật nào đó thì sẽ
luôn viết né tránh bớt thí dụ như “b***h” thay cho “bitch”, “a**”
thay cho ass, “f*****g” thay thế cho “fucking”,
v.v. Việc viết né này không phù hợp với tiếng Việt (hạn chế tối đa trong một
hai trường hợp, chẳng hạn viết tắt trong “Đ.M. mày”), do đó phải luật định hoặc
quy định riêng của ngành đào tạo báo chí rằng dứt khoát không được sử dụng tiếng
lóng và tiếng dung tục trong các sản phẩm truyền
thông.
4) Ngành ngữ học tiếng Việt nói chung
phải đề ra nguyên tắc văn phạm rằng trong cả hai trường hợp dùng câu tường
thuật trực tiếp và cấu tường thuật gián tiếp, thì ngay cả khi dịch thuật một
nguyên tác tiếng nước ngoài, cũng luôn áp dụng công thức bất di bất dịch rằng
chủ thể phát biểu luôn đứng đầu câu, bất kể trong nguyên tác tiếng nước ngoài
thì chủ thể phát biểu đa số đứng cuối câu, thường nhét giữa câu, và ít khi đứng
đầu câu.
Soạn
sách giáo khoa về Văn phạm Tiếng Việt không phải là công việc đòi hỏi sự sáng
tạo, sự nặn óc đẻ ra những thứ hoành tráng hoang đường, hay sự chứng tỏ quyền
năng sinh sát, mà là sự chứng minh được ngành Tiếng Việt đạt trình độ sử dụng
được các khung khoa học sẵn có và đang tồn tại trong giới học thuật mang tính
so sánh được, định lượng được, phát triển được bên-ngoài-cương-thổ-quốc-gia như
các ngôn ngữ chính của nhân loại
Các
nhà ngôn ngữ học, các vị tiến sĩ có đặc quyền cấp Nhà Nước biên soạn sách giáo
khoa, khi cần tham khảo lời tư vấn của chuyên gia thực thụ về lĩnh vực ngôn
ngữ, ắt biết sẽ gõ cửa nhà ai để đàm đạo thêm.
Tác giả: Hoàng
Hữu Phước, Thạc-sĩ Kinh-doanh Quốc-tế
Ngày 06-12-2017
Tham
khảo:
Vấn Nạn Ngôn Từ Trong Giới Truyền Thông 22-11-2015
Ai Đẻ Ra “Tập Cận Bình” 25-7-2014
Chủ Tịch – Già – Cu Dơ Nhét Xốp 05-5-2010
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.